Vastgoed, fraude en illegale klusjesmannen

De grote drugsvangst leidde in eerste instantie tot aanhoudingen en veroordelingen in het drugsmilieu. Maar de recherche stuitte op meer. Een vastgoedmagnaat uit het zuiden van het land leek het drugsnetwerk te faciliteren bij het witwassen. Niet alleen het rechercheonderzoek wees daarop, ook waren er FIU-meldingen van verdachte transacties en een aangifte van een bank voor hypotheekfraude.

De vastgoedeigenaar leek dienstverbanden te hebben vervalst zodat mensen uit zijn netwerk onterecht hypotheken konden krijgen of verhogen. Zelf had hij, in een wirwar van bv’s en stichtingen, 235 panden in zijn bezit, waaronder kantoorgebouwen, studentenhuizen, winkels en evenementenlocaties. Onder de huurders bevonden zich bekende criminelen, die de huur contant betaalden. Ook gaf hij leningen tegen onderpand en op deze manier had hij een groot deel van de aandelen van een fabriek in handen gekregen. 

Klusjesmannen

Ook de Nederlandse Arbeidsinspectie sloeg aan op deze magnaat. Er was een melding binnengekomen dat timmermannen die in de fabriek werkten en daarnaast als klusjesman zijn vastgoed onderhielden, illegaal in Nederland werkten en zwart werden betaald. Inspecteur arbeidsmarktfraude Jeroen Evers sloot namens de Arbeidsinspectie aan bij de integrale casus, die inmiddels was opgestart onder leiding van Taskforce-RIEC Brabant-Zeeland. Jeroen: “De casus was enorm breed en we wilden elkaar niet in de weg lopen. Daarom planden we twee afzonderlijke klapdagen. Eerst die van de politie, die zich richtte op het financiële aspect. We wisten vrij zeker dat de vastgoedeigenaar en zijn belangrijkste medewerkers op die dag zouden worden aangehouden en drie dagen vast zouden blijven zitten. Daarom planden we de tweede klapdag twee dagen na de eerste.” 

Op de tweede klapdag kwam de Arbeidsinspectie in actie. “Er waren duidelijke aanwijzingen voor illegale arbeid, omdat de klusjesmannen niet in Nederland mochten werken. Om dat ook daadwerkelijk aan te kunnen tonen was het voor ons belangrijk dat we deze personen ook echt zouden zien werken. Maar in welke van de 235 panden ze die dag aan het werk zouden gaan wisten we niet.” Het flexteam van de politie sprong bij. Een uitkomst voor de Arbeidsinspectie, vindt Jeroen. “Dit team achterhaalde de plek van waaruit de klusjesmannen elke dag door een busje werden opgepikt om naar de werklocatie te gaan. Het flexteam volgde dit busje in de vroege ochtend van de klapdag en zo wisten we precies waar we moesten zijn.”

Uitkering

Zestien inspecteurs van de Arbeidsinspectie deden, samen met het UWV, de vreemdelingenpolitie en toezichthouders van twee gemeenten, een onderzoek in het kantoor, de fabriek en in een appartement. Op elk van deze locaties zagen de inspecteurs een illegale werknemer: twee mannen uit Macedonië en een uit Albanië. 

“Omdat we met zoveel inspecteurs aanwezig waren konden we niet alleen onze eigen zaak rond maken, maar ook heel veel informatie verzamelen die later van pas kwam bij onze partners. We hebben veel mensen gehoord en de personeelsadministratie in beslag genomen. Dat is denk ik de sleutel voor een goede samenwerking: niet alleen komen halen, maar ook brengen. Je wisselt dus binnen de wettelijke kaders informatie met elkaar uit. Uit onze verhoren bleek bijvoorbeeld dat de mannen zwart betaald kregen en bovendien hadden verschillende medewerkers een uitkering. Het UWV was blij met die informatie.”

Hoge boetes

Het onderzoek is op allerlei fronten nog gaande, dus veel informatie over het vervolg kan Jeroen nog niet prijsgeven. Maar al wel duidelijk is dat de vastgoedmagnaat zeer waarschijnlijk vervolgd zal worden voor hypotheekfraude en illegale arbeid. De Arbeidsinspectie heeft voor tienduizenden euro’s aan boetes opgelegd. Bovendien heeft de gemeente actie ondernomen omdat de illegale werknemers ook illegaal werden gehuisvest in de fabriek en het kantoorpand.

Het is niet altijd eenvoudig om samen te werken aan één casus, zeker niet als er zoveel partners bij betrokken zijn. Wat zorgde ervoor dat dat dit keer wel lukte? “Er was een strakke aansturing door het RIEC. Concreet, duidelijk, iedereen wist precies wat ‘ie moest doen voor het volgende overleg. En ik merkte dat de juiste mensen aan tafel zaten. Mensen van de werkvloer met veel kennis en ervaring, die er echt voor wilden gaan. Die verder keken dan de taken van hun eigen organisatie en ook oog hadden voor wat andere partners nodig hebben om verder te kunnen. Je bent afhankelijk van elkaar en dat werkt alleen als er een goede basis van vertrouwen is.”

Arbeidsinspectie regionaal

Sinds de Nederlandse Arbeidsinspectie regionaal werkt is de samenwerking sterk verbeterd, ziet Bas van der Moezel. Bas is als districtelijk programmamanager ondermijning van Taskforce-RIEC Brabant-Zeeland projectleider van deze casus. “We vinden makkelijker de aansluiting met de Arbeidsinspectie en dat geldt ook voor onze partners. De lijntjes zijn korter, we weten elkaar veel beter te vinden. Bij deze casus was het van groot belang dat de Inspectie de kar grotendeels heeft getrokken.”

Ook Edwin Reniers van de districtsrecherche van De Baronie, ziet dat het makkelijker is geworden om samen te werken met de Arbeidsinspectie. “We merken dat de Inspectie steeds meer integraal werkt. En ook als politie hebben we steeds meer oog voor de mogelijkheden die de Arbeidsinspectie heeft. Zonder hen hadden we het onderzoek naar illegale arbeid niet kunnen doen. Wij hebben niet de kennis daarvoor. Nu hebben we het subject op alle fronten kunnen aanpakken. En bovendien heeft het veel informatie opgeleverd voor onder andere het UWV, waardoor zij ook beter actie kunnen ondernemen.”

Bas verwacht dat de casus nog een vervolg krijgt. “We gaan binnenkort opnieuw bij elkaar zitten om te bekijken of we een nieuwe ronde in gaan. Bijvoorbeeld door communicatie in te zetten. En mochten de strafzaken tot veroordelingen leiden dan betekent dat ook iets voor vergunningen. Bovendien loopt het onderzoek van verschillende partners nog en ook dat kan tot nieuwe acties leiden. We gaan door totdat de situatie is gestopt.”