Tekst Andrea Jansen
Foto Gemeente Zwijndrecht
Een voorloper in de aanpak van hennepteelt is Zwijndrecht niet. Toch nam burgemeester Dominic Schrijer het voortouw bij de opbouw van een regionale aanpak. “Het hennepprobleem komt vanzelf onze kant op, dus we kunnen maar beter voorbereid zijn.”
Voor vijf grote gemeenten in het werkgebied van RIEC Rotterdam is hennepteelt een aanzienlijk probleem. In deze gemeenten wordt alles op alles gezet om hennep te bestrijden. In kleinere gemeenten als Zwijndrecht ligt dat anders. Schrijer: “Jaarlijks hebben we hier zo’n vijftien ruimingen van hennepkwekerijen. We worden er dus niet zo vaak mee geconfronteerd en bovendien hebben we ook weinig mensen en expertise om hier werk van te maken. Daarom vind ik regionale samenwerking zo belangrijk.”
Eén lijn
Het RIEC constateerde dat de hennepproblematiek in de regio niet onderdeed voor die in Brabant, terwijl de meeste gemeenten in het gebied geen beleid kenden om dit aan te pakken. Tijd voor actie dus! De stuurgroep RIEC deed op basis van onderzoek drie aanbevelingen, die door de regionale integrale werkgroep hennep, onder leiding van burgemeester Schrijer, voortvarend werden opgepakt.
Ten eerste is het belangrijk om één lijn te trekken in de aanpak van hennepteelt. Dit betekent dat in alle gemeenten dezelfde basisaanpak wordt geïmplementeerd. Ten tweede is het cruciaal om de registratie van hennepkwekerijen op orde te krijgen. Dit draagt ook bij aan de derde aanbeveling: de informatiepositie van politie, OM, Belastingdienst én gemeenten verbeteren. Hennepcriminaliteit kan dan veel voortvarender bestreden worden. De hennepmonitor van het RIEC is hierbij een belangrijk hulpmiddel. Deze monitor doorzoekt de gegevens van politie, gemeenten en Belastingdienst op aanwijzingen voor georganiseerde criminaliteit. Dit gebeurt door te kijken naar integrale en bestuurlijke kenmerken, in plaats van (alleen) antecedenten.
Aan Schrijer de taak om de andere burgemeesters uit de Rotterdamse regio over de streep te trekken voor deze aanpak. Met succes: alle gemeenten zijn inmiddels bezig met het implementeren van de basisaanpak. Deze aanpak houdt onder andere in dat elke gemeente een sluitingsbeleid hanteert voor panden waarin hennep wordt aangetroffen. “Het was niet zo dat alle burgemeesters zaten te springen om een uniforme aanpak van hennepteelt. Maar iedereen zag wel het belang ervan en wil voorkomen dat het probleem overwaait vanuit de grote gemeenten in de regio. Het is vooral handig dat we het samen doen. Niemand hoeft het wiel uit te vinden, we sluiten aan bij de praktijk en het RIEC helpt ons erbij.”
Feiten en cijfers
De RIEC-regio Rotterdam kent dertig gemeenten, die enorm variëren in omvang en karakter. Rotterdam is veruit de grootste gemeente, met meer dan 600.000 inwoners. Zwijndrecht heeft er bijna 45.000. Op basis van het aantal aangetroffen hennepkwekerijen en de pakkans vermoedt men dat in deze regio jaarlijks 1,5 miljard euro aan hennepgeld wordt omgezet. Dat is meer dan in Brabant. Bijna alle integrale casussen in de regio hebben een link met hennep.
Open en bloot
Ook Zwijndrecht is inmiddels druk bezig met het bestrijden van hennepcriminaliteit. Een betere informatiepositie is daarbij onmisbaar, vindt Schrijer. “Je moet de patronen achter een locatie blootleggen, het netwerk in kaart brengen. Anders is het dweilen met de kraan open.” Kort geleden werd een growshop op een industrieterrein aangepakt. “Die zat daar open en bloot, voor iedereen zichtbaar. Dat werkte ondermijnend.” Het ondermijningsbeeld liet bovendien zien dat er meer kwetsbare plekken zijn op bedrijventerreinen. Schrijer ging in gesprek met verhuurders van bedrijfspanden om hen te waarschuwen voor de gevolgen van een hennepkwekerij. “Niet alleen heb je rotzooi in je pand, maar je loopt ook het risico op sluiting. Dat willen verhuurders niet.”
Lastiger is het om hard op te treden als het gaat om een woning met minderjarige kinderen. “Een tijdje geleden hadden we zo’n geval met veel sociale problemen eromheen. Een gezin dat door middel van een kleinschalige hennepplantage de schulden wilde afbetalen. Gelukkig konden we goede afspraken maken over hulpverlening, waardoor we de woning niet hoefden te sluiten.”
Schrijer hoopt dat met de regulering van de hennepteelt de thuiskweek sterk zal afnemen. Ook voor de coffeeshop in Zwijndrecht ziet hij gereguleerde hennepteelt als een oplossing. “We hebben hier al vijftien jaar lang een coffeeshop, die wordt gerund door een stichting op geheel legale en witte wijze. Voor veel gemeenten is ‘onze’ coffeeshop een voorbeeld van hoe het ook kan. Maar hoe ‘wit’ je ook opereert, de hennep koop je zwart aan de achterdeur. Daar willen we graag vanaf.”
Basispakket en pluspakket
De werkgroep hennep, met daarin politie, OM, Belastingdienst en vijf gemeenten uit de regio Rotterdam, stelde een basispakket en een pluspakket samen. Inmiddels is afgesproken om het basispakket in alle gemeenten in de regio te implementeren. Door middel van een benchmark worden de vorderingen van de gemeenten bijgehouden. Het pluspakket is optioneel.
Het basispakket:
- Sluitingsbeleid voor bedrijfspanden en woningen;
- Afspraken met verhuurders over ‘goed verhuurderschap’;
- Opleggen van bestuurlijke boetes;
- Afspraken over zorg voor mensen die door het sluitingsbeleid op straat komen te staan;
- Communicatiebeleid rondom sluitingen.
Het pluspakket voegt hier het bestuurlijk ruimen aan toe. Dit houdt in dat gemeenten de ruiming van de hennepkwekerij voor hun rekening nemen en niet de politie. De kosten voor de ruiming liggen dan ook bij de gemeente. Daar staat tegenover dat bestuurlijk ruimen de informatiepositie van de gemeente sterk verbetert. Daardoor is er veel meer zicht op ontwikkelingen, van de verloedering van een wijk tot aan het herkennen van een malafide huurder die telkens weer op een andere plek opduikt. De acht gemeenten in de regio Rotterdam die nu al bestuurlijk ruimen, geven aan dat zij hierdoor proactief actie kunnen ondernemen en problemen kunnen voorkomen.
