Hennep in Nederland

Democratische criminaliteit

“Hennepteelt is een democratische vorm van criminaliteit. Je hoeft er weinig voor te kunnen en wat je nodig hebt is gewoon te koop. Iedereen kan ermee beginnen. Een paar jaar geleden kon je bij het aanschaffen van de spullen ook meteen de verkoop van je plantjes regelen bij de growshop. Dat is nu lastiger. Maar hennep is zo groot geworden dat je altijd wel iemand kent die je kan helpen. De omvang van een gemeente maakt helemaal niets uit. In elke gemeente wordt wiet geteeld, dat durf ik wel te stellen.”

Locaties

“Je hebt de thuiskweek en de professionals. De thuiskwekers willen wat bijverdienen en zij telen thuis, op zolder of in een schuurtje. De professionals zijn de criminele groeperingen met minstens tien grotere kwekerijen, lokaal of door het hele land. Zij benaderen mensen met een geschikt pand, loods of kas, die in een kwetsbare positie zitten. Bijvoorbeeld boeren die leegstaande schuren hebben, eigenaren van bedrijfspanden met schulden, maar ook mensen die in de kroeg of de sportschool praten over financiële problemen.”

Opportunisten

“Hennepcriminelen zijn opportunisten. Ze gebruiken locaties die op dat moment beschikbaar zijn en waar de kans op ontdekking zo klein mogelijk is. En als de kwekerij toch ontdekt wordt, dan komt de politie vaak uit bij een katvanger. Bijvoorbeeld een junk uit Amsterdam, die zijn paspoort heeft uitgeleend. De eigenaar of verhuurder houdt zijn mond wel dicht. De grote criminelen lopen dus weinig risico, zolang er geen diepgravend opsporingsonderzoek wordt gedaan.”

Hennepmakelaars

“De kwekers kunnen hun hennep kwijt aan grote opkopers of aan hennepmakelaars, die voor de coffeeshops de inkoop doen. Alleen de goede kwaliteit blijft naar verluidt in Nederland. De middelmatige en slechte wiet wordt geëxporteerd. Naar schatting gaat tachtig procent van de Nederlandse hennep naar het buitenland. Eerder waren de growshops de vooruitgeschoven posten van de onderwereld, waar je als kweker terecht kon met je oogst. Dat gaat nu niet meer zo openlijk, maar elke growshop kan je nog steeds in contact brengen met een inkoper.”

Kopstuk

“Een kopstuk van een criminele organisatie is niet de domste van het stel. Hij woont niet altijd in een villa, soms zelfs in een sociale huurwoning. Flink opgepimpt en streng beveiligd, dat wel. Met hennep verdien je erg veel geld, dat moet ergens naartoe. Dus koopt zo’n kopstuk in zijn eigen gemeente bedrijven en panden, sponsort hij verenigingen en organiseert hij evenementen. Dat levert dilemma’s op voor de gemeente waar hij woont, want soms wil zo’n crimineel een verloederde hoek in het dorp opknappen. En wordt vriendjes met wethouders en raadsleden, die blij zijn met zijn plannen. Ze weten hoe ze gebruik moeten maken van hun geld en hun status. Vaak zijn ze spreekbuis voor hun buurt richting de gemeente. Regelen ze een leuk speeltuintje in de wijk.”

Sukkels

“Hennepteelt is heel lucratief. Ook sukkels verdienen er veel geld mee, maar weten dan niet echt wat ze ermee moeten. Die verbouwen dan hun huis, kopen duizend paar dure schoenen en verstoppen de rest in een gat in de grond.”

Profiteren

“We kennen allemaal de faciliteerders die hennepteelt mogelijk maken. De autoverhuurbedrijven, money transfer kantoren, elektriciens, makelaars, enzovoort. Maar ook de gewone plaatselijke ondernemer profiteert ervan mee. Die duizend paar schoenen worden in jouw winkel gekocht met contant geld. Dure audioapparatuur en enorme flatscreens gaan handje contantje over de toonbank. Wat doe je dan als lokale ondernemer? Je kunt natuurlijk stoppen met contant geld aan te nemen, maar wat doet dat met je omzet?”

Geweld

“In eerste instantie komt er meestal geen geweld aan te pas als criminelen je willen rekruteren voor hennepteelt. Ze gebruiken meer de loverboy-methode: zoeken mensen in een kwetsbare positie en verleiden hen om mee te doen. Geweld komt pas later, als ze de kwekerij leeg laten halen net voor de oogst en jou beschuldigen van een ripdeal. Als ze vermoeden dat jij een andere bende hebt getipt waar de hennep te vinden is. Of als je wilt stoppen, maar je volgens de organisatie nog niet genoeg voor ze hebt verdiend. Alleen al in de provincies Limburg, Noord-Brabant en Zeeland konden in de periode 2002-2006 ongeveer 25 gevallen van moord- en doodslag aan hennep worden gekoppeld. Naderhand is er nooit meer naar gekeken, maar er is nog steeds veel geweld en dreiging met geweld. Granaten voor een voordeur, machinepistool leegschieten op iemands huis. Liquidaties hebben bijna altijd te maken met zakelijke conflicten. Een partij hennep die niet is betaald, of die voor de helft uit zaagsel bestaat. Eerlijk duurt het langst, ook in de hennepwereld.”

Regulering

“Regulering van hennepteelt raakt alleen de binnenlandse afzetmarkt, terwijl de schattingen duidelijk zijn: het overgrote deel gaat naar het buitenland. Dus een teler die niet meer aan de coffeeshops kan leveren heeft nog genoeg afzetmogelijkheden. De illegale hennepteelt zal blijven bestaan. Daarnaast voorzie ik de nodige problemen bij de handhaving. Hoe gaan we controleren of er niet ook geïmporteerde hasj te koop blijft in de coffeeshop? Als je kiest voor vele kleine kwekerijtjes in plaats van enkele grote, hoe ga je dan de telers screenen, waar gaan ze kweken en welke eisen moet je aan die bedrijfspanden stellen? Tot nu toe heeft niemand mij kunnen uitleggen waarom je in een paar centrale, goed gecontroleerde en beveiligde kwekerijen niet veertig verschillende soorten wiet kunt telen. En voor de coffeeshops wordt hun schimmige wereld opeens ook wel erg transparant. Wat als ineens inzichtelijk wordt wat de werkelijke omzet is en deze een stuk hoger blijkt dan wat in het verleden is opgegeven? Of juist lager? Ik heb de stellige indruk dat de coffeeshophouders zich beginnen te realiseren dat er ook een paar flinke nadelen aan regulering kunnen kleven.”