Maffia tussen de bloemen

Voor Royal FloraHolland, dat als coöperatie van 4100 kwekers het grootste deel van de Nederlandse bloemenhandel faciliteert, maakte de arrestatie duidelijk dat er vanuit Royal FloraHolland onvoldoende zicht is geweest op deze exporteur. “Achteraf gezien waren er wel signalen”, vertelt Chief Operations Officer Yme Pasma. “Hoe kon dit bedrijf goed draaien, terwijl de handel met Italië er mede door de crisis zo slecht voor stond?”

Supersnel

De signalen werden echter niet opgepikt. Dat moet anders, vindt Pasma. “We hebben beveiliging en bedrijfsrecherche, die zich vooral richten op de zichtbare criminaliteit. Maar fraude en witwassen zijn onzichtbaar voor onze medewerkers, klanten en leden. Samen met het RIEC willen we kijken hoe we daar meer zicht op kunnen krijgen. Dan kunnen we ondermijning steeds beter voorkomen en niet alleen bestrijden.”

De Nederlandse bloemenveilingen behoren samen met Schiphol en de havens tot de grootste logistieke knooppunten van Nederland. Met import en export over de hele wereld, is de bloemenhandel aantrekkelijk voor criminelen. Niet zozeer de veiling zelf is kwetsbaar voor ondermijning, denkt Pasma, maar wel het logistieke proces eromheen. Een derde van de wereldhandel in bloemen loopt via Nederland. De aanvoer komt met vliegtuigen en vrachtwagens vanuit Europa, maar vooral ook uit Afrika en voor een klein deel uit Zuid-Amerika. Vanuit Nederland gaan de bloemen voornamelijk in vrachtwagens door naar Europese landen en Rusland. En dat alles supersnel, want de klant wil verse bloemen.

De klok

Royal FloraHolland speelt hierin de functie van marktplaats, zowel fysiek bij ‘de klok’, als online. De coöperatie regelt ook de betaling tussen exporteurs en kwekers. Voor de leden van de coöperatie is het belangrijk dat de branche zo schoon mogelijk blijft. “Iedereen is zich bewust van de kwetsbaarheid van de bloemenhandel. Onze leden zijn vooral familiebedrijven, die erg loyaal zijn aan de sector en al generaties lang zaken doen op onze veiling. Er wordt veel over elkaar gepraat, het voelt als een dorp. Als het erop aankomt, staan we hier echt schouder aan schouder tegen criminaliteit en dat merken we ook aan de meldingsbereidheid.”

Royal FloraHolland wil samen met de overheidspartners flink investeren in het voorkomen en bestrijden van ondermijnende criminaliteit. “Als je realistisch bent, dan weet je dat het nog steeds gebeurt. Maar we willen er alles aan doen om ondermijning de kop in te drukken. Onze medewerkers, leden en klanten moeten ook de minder zichtbare signalen herkennen. De marges zijn klein in de bloemenhandel, dus als een exporteur niet hard werkt, maar wel veel geld verdient, dan zit daar een luchtje aan.”

Informatiepositie

Strategisch adviseur Bart Schmidt, namens de gemeenten Aalsmeer en Uithoorn trekker van het project Weerbare Bloemenveiling, kan dat beamen. “Onze hoogste prioriteit is een goede informatiepositie op de bloemenveilingen. We moeten zorgen dat we signalen vroeg binnenkrijgen.” In het project werken gemeenten, politie, Openbaar Ministerie, RIEC’s en Belastingdienst nauw samen met private partner Royal FloraHolland. “Door samenwerking met FloraHolland en brancheorganisaties uit de transportsector en door het oppakken van casussen, willen we een start maken met het opbouwen van onze informatiepositie. Bovendien willen we het makkelijker maken om opvallende zaken te melden.”

Voor de betrokken gemeenten Aalsmeer, Uithoorn, Katwijk en Westland is een schone bloemensector van groot belang. “Als criminelen zich nu eenmaal genesteld hebben in de bloemenhandel, dan breidt de criminaliteit zich uit als een olievlek: drugs, mensenhandel, belastingfraude, woonfraude, illegale prostitutie, hennep. Dat wil je niet in je gemeente.”

Economisch belang

Bovendien grenst Aalsmeer voor een groot deel direct aan Schiphol, wat deze regio tot de grootste hub van Nederland maakt. Het economische belang is enorm en er zijn veel prestigieuze nieuwbouwprojecten. Schmidt: “Je wilt voorkomen dat criminelen zich inkopen in deze nieuwbouw en de integriteit van het bestuur beschermen, maar het gaat zeker ook om bescherming van de burger, het bedrijfsleven, de volksgezondheid en de internationale veiligheid.”

Pasma verwacht veel van het project Weerbare Bloemenveiling. “De samenwerking tussen gemeenten, hulpdiensten en FloraHolland was al heel goed”, vindt Pasma, “maar we krijgen nu ook van andere overheidspartners hulp om onze weerbaarheid te vergroten. Die hebben bijvoorbeeld heel veel kennis hoe witwaspraktijken te traceren.” “We willen niet alleen ad hoc acties houden. Dan stopt het, en dan?”, vult Schmidt aan. “Onze informatiepositie moet sterk en continu zijn.”