Grandeur in Rotterdam

De Rotterdamse stadsmarinier Marcel Dela Haije heeft samen met de Alliantie Hand in Hand grootse plannen om van de Beijerlandselaan weer een winkelstraat met grandeur te maken. “Voor veel bedrijven in de straat is het een moeilijke tijd. Sommigen moesten een hele tijd dicht, anderen verloren veel klandizie en een deel draait nu juist meer omzet. Onze integrale controles zijn nu ook wat lastiger. Maar we gaan op andere manieren wel door en blijven alert. Zo hebben we recent nog een smartshop gesloten, die handelde in benodigdheden voor drugs. We zijn in gesprek met de pandeigenaar om te vertellen dat hij de huurovereenkomst buitengerechtelijk kan ontbinden. Zo komt er weer ruimte voor een ondernemer die zich wél aan de regels houdt.”

Voor de herinrichting van de straat was het juist wel handig dat het een tijd heel rustig was. “De gemeente Rotterdam heeft nu vijftig panden opgekocht. We halen zoveel mogelijk de donkere luifels boven de winkels weg, knappen de winkelplinten op en hebben een 30-km zone ingericht. Dat gaf weinig hinder toen het zo rustig was op straat. Op de laan ziet het er nu heel netjes, licht en ruim uit.”

Positief
Terwijl veel mensen thuis zaten te videobellen, zochten Marcel en zijn collega’s de ondernemers juist vaker op dan normaal. “Dat ging prima op anderhalve meter. We hebben ze geïnformeerd over de steunmaatregelen van de overheid, dat geeft veel goodwill. We gebruiken nu ook meer online nieuwsbrieven en sociale media. We komen tegenwoordig veel positiever in het nieuws, bijvoorbeeld met ons 1,5-meter filmpje, dat viral ging.”

De contacten met ondernemers zijn juist nu belangrijk; ondernemers zijn kwetsbaarder dan ooit. “We zijn alert op het opkopen van panden en we waarschuwen ondernemers voor criminele investeringen, onder meer met behulp van de communicatiemiddelen van het RIEC. Sommige ondernemers vallen juist op omdat ze het nu níet moeilijk hebben.”

Een leeg vakantiepark

Verbouwen, vernieuwen, thematiseren. Elk jaar bieden wij onze klanten iets nieuws. Zo begon destijds het interview met parkmanager Wouter van Reeven van RCN Vakantiepark De Jagerstee in Epe. Maar investeren zal de komende jaren wat minder makkelijk zijn. Van Reeven: “Ons seizoen loopt van Pasen tot eind augustus. In die periode halen we onze kosten eruit. Daarvan is meer dan de helft al verloren gegaan. Dat merken we dit jaar, maar ook volgend jaar. Mensen die nu vouchers hebben gekregen, zullen die grotendeels volgend jaar in het voorjaar gebruiken. Dat betekent dus dat we ook dan veel inkomsten missen. Maar zonder die vouchers zouden veel parken nu al instorten.”

Vakantiepark De Jagerstee heeft deze winter plekken met privésanitair gerealiseerd. Die plekken konden wel worden verhuurd, evenals de vakantiewoningen en de jaarplaatsen. Toch werden veel boekingen geannuleerd. “Erg gezellig was het natuurlijk ook niet tijdens de intelligente lockdown. Contactloos inchecken, eten afhalen bij de snackbar. Vaak liepen er BOA’s rond om te controleren of alles via de regels ging. Bovendien voelden mensen zich bezwaard om vakantie te vieren, terwijl iedereen thuis zat. Zodra bekend werd wanneer de campings weer open mochten, kwamen de boekingen wel weer binnen. We bereiden ons goed voor op de zomervakantie; ik voel me nu meer crowdmanager dan gastheer.”

Verpaupering
De Jagerstee is een ‘vitaal vakantiepark’, dat zich helemaal op recreanten richt. Maar er zijn veel vakantieparken in Gelderland en een groot deel daarvan had het voor de coronacrisis al moeilijk. “Ik denk dat veel vakantieparken met minder vet op de botten zoeken naar andere inkomstenbronnen. Permanente bewoning of arbeidsmigranten, bijvoorbeeld. Parken die dat niet doen, zullen veel minder geld hebben om te investeren en dus ook minder aantrekkelijk worden voor vakantiegangers. Meer kans op verpaupering op vakantieparken dus.”

Stil op het vliegveld

Op Breda Airport was het dit voorjaar stil. Van de ene op de andere dag stonden de vliegtuigen aan de grond en sloten de grenzen. Alleen privévluchten met het gezin waren nog mogelijk. Directeur Jan Voeten: “In april hadden we nog maar 20 procent van de vliegbewegingen. We zijn het tweede lesvliegveld van Nederland, maar lessen mocht natuurlijk niet meer. Geen rondvluchten, geen paravluchten. Wel hadden we nog de vluchten van inspectie, politie en ambulance.”

Breda Airport werkt nauw samen met politie, Douane, RIEC en andere partners om ondermijnende criminaliteit buiten de deur te houden. Die samenwerking ligt nu even stil. “We richten ons nu helemaal op het herstarten van het vliegverkeer. Ik zit daarvoor in een landelijke commissie van het ministerie. We nemen strenge maatregelen om besmettingen te voorkomen. We ontsmetten bijvoorbeeld elk vliegtuig na gebruik. De kans dat er nu gesmokkeld wordt van of naar ons vliegveld is nihil. Maar zodra er weer meer ruimte komt voor het vliegverkeer, pakken we de samenwerking weer op. Er zijn nog wel een paar punten die we kunnen verbeteren om criminelen geen kans te geven.”

Geen bloemen de grens over

Op 16 maart bleef de helft van alle bloemen en planten op de veiling onverkocht. In het ruim honderdjarige bestaan van Royal FloraHolland was dat nog nooit gebeurd.  “De internationale vraag naar bloemen en planten viel binnen enkele dagen volledig weg”, vertelt Michel van Schie, woordvoerder van FloraHolland. “Italië sloot als eerste de markt, andere landen volgden al snel. Ook al was transport naar die landen nog wel mogelijk, als bloemisten de deuren moeten sluiten en mensen alleen voor het hoogstnoodzakelijke de straat op mogen, valt de klandizie weg. Bovendien werden bruiloften en evenementen, bij uitstek gelegenheden waar veel bloemen aan te pas komen, geannuleerd. Door aanvoerregulering in de eerste periode van de crisis, is voorkomen dat grote hoeveelheden bloemen en planten onverkocht bleven en vernietigd moesten worden.”

Overleven
Het omzetverlies op de marktplaats van FloraHolland bedraagt tussen de 400 en 450 miljoen euro. Alle ketenpartijen, kwekers, handel, transport en veiling, zijn hard getroffen. Inmiddels herstelt de internationale markt zich enigszins, maar de omzet van vooral bloemen is op de veiling nog altijd 30 procent onder het niveau van vorig jaar. Overheidssteun en ruimere kredietverlening door banken hebben tot dusver een golf van faillissementen voorkomen. Van Schie: “De focus van bedrijven, zowel kwekers als handel, is volledig gericht op het overleven van de crisis. Vaste stromen naar buitenlandse afnemers zijn tijdelijk weggevallen. Nu markten weer opengaan, komt de handel weer stap voor stap op gang.”

De verschillen tussen kwekers kunnen groot zijn. Sommige productgroepen hebben zwaarder te lijden gehad dan andere. “Er zijn nog steeds bedrijven die goed draaien, maar ook bedrijven die vrijwel stil hebben gelegen. Bedrijven liggen onder een vergrootglas, want ze zullen goed moeten kunnen onderbouwen hoe groot hun omzetverlies is. Omdat de logistieke stroming sterk is afgenomen, zien we dat het aantal meldingen en waarnemingen van ongeregeldheden ook is teruggelopen.”

Om ondermijning tegen te gaan richten de acties vanuit Royal FloraHolland zich in deze periode vooral op preventie. “Wij ervaren een goede samenwerking met de verschillende publieke partners.”

Witwassen loopt meer in het oog, merkt Hennie Verbeek-Kusters, hoofd van de Financial Intelligence Unit (FIU), die zich bezighoudt met financiële intelligence ter bestrijding van witwassen en financiering van terrorisme. “Als criminelen in deze periode op de oude voet verder gaan, dan valt dat op. Ook zij zullen hun werkwijze dus moeten veranderen.”

Criminelen zijn daar waar schaarste is. Normaal gesproken zijn bijvoorbeeld drugs, diamanten en goud schaars. Nu zijn dat medische beschermingsmiddelen, straks mogelijk medicijnen of een vaccin. “Er is een hele grote behoefte aan medische beschermingsmiddelen en die behoefte is dringend. Daar wordt door criminelen fors misbruik van gemaakt. Zij bieden bijvoorbeeld spullen aan die er helemaal niet zijn. Of die niet voldoen aan de kwaliteit die beloofd wordt. Denk aan mondkapjes voor ziekenhuizen, die bij levering helemaal niet de beloofde bescherming blijken te bieden.”

Beademingsapparatuur

Drie maanden geleden had Verbeek-Kusters nog nooit van mondkapjesfraude gehoord. Nu zijn de FIU’s in de hele wereld er druk mee. “We zien in Nederland veel oplichting met mondkapjes. In het buitenland zien we het ook met beademingsapparatuur. In Nederland hebben we daar gelukkig nog geen voorbeelden van.”

Voorbeelden van mondkapjesfraude zijn er echter wel. Een Nederlandse zorginstelling was bijna 30 miljoen euro lichter na een bestelling van miljoenen mondkapjes die niet bleken te bestaan. De bank vertrouwde het niet en de FIU wist de betaling nog net te voorkomen. Twee Nederlanders werden gearresteerd nadat ze hadden geprobeerd om voor 4,4 miljoen euro aan niet-bestaande mondmaskers te verkopen aan Duitsland. Ook zijn er voorbeelden van levering van een slechtere kwaliteit dan beloofd. Ook hier gingen zorginstellingen in binnen- en buitenland voor tienduizenden euro’s het schip in.

Contant geld

Concrete signalen zijn er ook als het gaat om misbruik van de steunmaatregelen voor ondernemers, die de overheid zo snel mogelijk na het uitbreken van de crisis lanceerde. Verbeek-Kusters: “Dat geld moet snel naar ondernemers toe, dat vind ik ook terecht. Maar net als elke sociale uitkering brengt dit fraude met zich mee. En in dit geval, met de spoed die erachter zit, kunnen we verwachten dat ook criminelen er misbruik van maken. We zien dit ook al gebeuren, bijvoorbeeld dat het ontvangen geld meteen wordt besteed aan een luxe goed, of contant van de rekening wordt gehaald. Wat moet je met een bult contant geld, terwijl je nu vrijwel overal contactloos moet betalen?” De FIU kijkt samen met de politie, FIOD, ISZW en AMLC hoe deze fraude snel gedetecteerd kan worden. “Maar voor nu is het vooral zinvol om lokaal in gesprek te blijven met ondernemers. En om hen te vragen de steun alleen aan te vragen als het echt nodig is.”

Hoewel het nog te vroeg is om dit te kunnen zien, denkt Verbeek-Kusters dat de coronacrisis ook effect heeft op de manier van witwassen. “Veel reguliere bedrijven die worden gebruikt voor witwassen hebben twee maanden of langer stilgelegen. Betekent dit dat andere bedrijven die het moeilijk hebben, maar wel doordraaien, meer risico lopen? Of blijf je zogenaamd omzet draaien in de horeca? Het duurt langer voordat we zien wat de effecten hiervan zijn. Toch is het nu al belangrijk om ondernemers te waarschuwen voor de risico’s die ze lopen. Als je bedrijf in de problemen zit, is het moeilijk om je rug recht te houden. Maar we moeten ondernemers duidelijk maken dat je niet zo makkelijk meer van criminelen afkomt.”

Van online kattenkwaad vanaf een tienerkamer tot internationale spionage. Cybercrime kent vele gezichten. Ergens in het midden van dat spectrum bevindt zich de georganiseerde cybercriminaliteit. Een deel daarvan, het ‘gijzelen’ van computers voor losgeld en het onderscheppen van banktransacties, gebeurt meestal vanuit het buitenland. Maar een ander deel is ingebed in de lokale criminele netwerken die we wel degelijk kennen. “Dat zijn de traditionele criminelen die ook cyber in hun repertoire hebben opgenomen”, vertelt Leukfeldt. “Lokale groepen, die naast drugshandel of bedrijfsinbraken ook online een heleboel geld verdienen. Zo’n groep heeft maar één handig neefje nodig en het is geregeld.”

Bankpasjes

Vaak wordt de cybercomponent pas zichtbaar als er vraagtekens ontstaan in een opsporingsonderzoek. Wat doen al die bankpasjes in de auto? Waarom zijn er zoveel transacties op een bankrekening? Leukfeldt: “Dit zijn daders die je kunt zien en die je waarschijnlijk al kent. Je moet alleen weten waarnaar je moet kijken. Weten hoe cybercriminaliteit in zijn werk gaat en hoe je het kunt herkennen.”

Online ondermijning

Al jaren neemt de traditionele criminaliteit af en cybercriminaliteit toe. Toch heeft maar een heel klein deel van de integrale onderzoeken een cybercomponent. Terwijl cybercriminaliteit wel heel ondermijnend kan zijn, vinden Sander Veenstra, themahouder cybercrime, en Mascha Meijer, projectleider publiek-private samenwerking, van RIEC Noord-Nederland. “Denk aan het platleggen van digitale werkomgevingen zoals Citrix, die het ons mogelijk maken om thuis te werken. Of het hacken van de website waarop steunmaatregelen kunnen worden aangevraagd. Hoe zouden we nog zonder internet kunnen?”, vraagt Veenstra zich af. “Maar ook een groot deel van de traditionele ondermijnende criminaliteit, zoals drugs, mensenhandel en fraude, gebeurt nu online.”

In Noord-Nederland is cybercrime een speerpunt en het RIEC wil daar dan ook graag integraal mee aan de slag. “Op dit moment wordt bij cybercrime nog vaak alleen gekeken naar het strafrecht”, vindt Meijer. “We willen ook aan de slag met het integraal verstoren van cybercrime; samen met partners barrières opwerpen. Dat biedt kansen.” Niet alleen de RIEC-partners zijn daarbij van belang, maar ook providers, cyber-securitybedrijven, scholen en wetenschappers. “Samen kunnen we meer zicht krijgen op de processen achter cybercriminaliteit en kunnen we manieren zoeken om deze te verstoren.”

Speeksel en bloed

Of cybercriminaliteit toeneemt in coronatijd is nu nog lastig te zeggen. Zeker is wel dat cybercriminelen altijd al gebruikmaken van de actualiteit, en nu dus ook van de crisis. Denk maar aan het sms-bericht, waarin zogenaamd een RIVM-zorgpakket te koop werd aangeboden. En de malafide webshops, die mondkapjes aanbieden. Ook op het darkweb is het een thema. Je kunt er speeksel en bloed kopen van coronapatiënten, zogenaamd om jezelf immuun te maken. “Cybercriminaliteit is niet meer weg te denken”, vindt Veenstra. “Daarom is het zo belangrijk dat we er meer aandacht voor hebben, ook in de aanpak van ondermijning.”

“We weten natuurlijk al lang dat criminelen ondernemingen gebruiken om hun activiteiten te faciliteren of te verdoezelen”, begint Toine Spapens. “Het gaat vaak om ondernemers met ‘foute vriendjes’. Criminelen kloppen namelijk niet zomaar bij een willekeurig bedrijf aan om een lening te geven of een schuur te huren. Meestal kennen ze de ondernemer dan al min of meer, bijvoorbeeld via de sportschool of het café, omdat hun vrouwen elkaar kennen, of via gemeenschappelijke kennissen. Ze weten van diens financiële situatie en hebben al snel in de gaten of iemand openstaat voor een deal. Het aanbod komt meestal niet uit de lucht vallen. Ik verwacht niet dat criminelen nu ineens lukraak de deuren langsgaan met een zak geld.”

De kroeg

Spapens: “Criminelen investeren het liefst in de branches waar ze zich thuis voelen. De kroeg, de sportclub, de paardenbranche. Ze moeten er feeling mee hebben. Omdat ze vaak in de kroeg zitten en bovendien gokken van oudsher een populaire criminele activiteit is, zie je nu dat horecagelegenheden gebruikt worden voor illegaal gokken. En nu de casino’s niet of nauwelijks open waren, werd die markt ineens groter. Hetzelfde geldt voor prostitutie, ook dat is van oudsher een criminele kernactiviteit.”

Voedselbank

“Je kunt als ondernemer dan wel leningen krijgen van criminelen, maar hun doel is altijd om je nog meer klem te zetten. Je zult moeten aanzien dat er steeds meer criminele activiteiten in jouw bedrijf plaatsvinden. Motorbendes bijvoorbeeld, zullen van je kroeg een clubhuis maken. Maar we hebben ook al gezien dat een lid van een criminele motorclub een bestuursfunctie bij een voedselbank wist te bemachtigen en maar net kon worden voorkomen dat het pand als clubhuis ging dienen. Zeker als je een onderneming hebt waarvoor een Bibob-toets geldt moet je sowieso altijd goed kijken naar je geldschieters, want anders kun je je vergunning kwijtraken.”

Weldoeners in de wijk

“Het gaat niet altijd om enorme bedragen, we moeten ook alert zijn op wat er in de wijken gebeurt", vervolgt Spapens. "Wijkkoningen gebruiken niet alleen maar intimidatie, het zijn ook vaak weldoeners. We kennen er eentje die elke week audiëntie hield. Zat je in de problemen, dan loste hij dat voor je op. Baan kwijt? Er is altijd nog wel een hennepknipper nodig. Een soort van sociale voorziening buiten de overheid om.”

Failliete criminelen

“Wat de gevolgen van deze crisis zijn voor de georganiseerde criminaliteit? Dat hangt er vanaf hoe lang het duurt. Ik verwacht niet dat iedereen nu in de cybercriminaliteit gaat. Criminelen wisselen niet zomaar van branche. Straathandelaren in drugs en winkeldieven hebben het nu moeilijk. Maar we weten dat de meeste drugsproducenten forse voorraden aan grondstoffen aanleggen en zij kunnen dus nog wel even vooruit. De drugs slaan ze soms iets langer op, maar ook de export ligt beslist niet stil. Voor goederen zijn de grenzen gewoon open gebleven. Ook fraudeurs blijven frauderen en kiezen de markten waar schaarste heerst. Grote criminelen gaan echt niet binnen een paar maanden failliet.”

Dit voorjaar kregen mensen die te dicht bij elkaar in een park zaten een flinke boete, net als kappers die toch doorgingen met knippen. “Het is niet uit te leggen dat al die mensen bestraft werden en sekswerkers niet”, vindt Daniëlle ter Linden, ketenregisseur mensenhandel van RIEC Limburg. Behalve dat prostitutie zonder vergunning sowieso illegaal is, is er ook nog een groot risico op besmetting met het coronavirus. “Klanten melden meestal thuis niet dat zij een prostituee bezoeken. Familieleden lopen daardoor risico zonder dat ze dat weten. Bovendien is er ook een groot risico voor de sekswerkers zelf.”

Uitbuiting

Het RIEC, AVIM (Afdeling Vreemdelingenpolitie, Identificatie en Mensenhandel) en het Openbaar Ministerie (OM) maakten daarom voor alle 31 Limburgse gemeenten een plan van aanpak, om prostituees te waarschuwen dat zij niet mochten werken. AVIM leverde elke dag een lijst met seksadvertenties aan en gemeenten stuurden waar- schuwingen in twee talen naar de adverteerders, waarin voor zorg en begeleiding werd doorverwezen naar het Leger des Heils. Even leek het aantal advertenties af te nemen, maar dat bleek van korte duur. Ter Linden: “Als een prostituee na vier of vijf waarschuwingen toch blijft adverteren, dan heeft zij (of hij) misschien wel geen keuze. Dat kan zijn vanwege de financiële situatie, maar er kan ook sprake zijn van dwang. We achten de kans nu groter dat we stuiten op mensenhandel en seksuele uitbuiting.”

Controleren

Een aantal gemeenten besloot daarom de adverteerders na meerdere waarschuwingen te gaan controleren. Zo ook de gemeente Heerlen. Samen met de politie bezocht juriste Lesley Strang van het flexteam in Heerlen adressen waar sekswerkers hun diensten aanboden. Bij twee panden was het raak. In één van de woningen bood een vrouw die in de bijstand zat haar diensten aan. “Bij het tweede pand leek meer aan de hand”, vertelt Strang. “Eén verdieping was ingericht als bordeel. De drie aanwezige prostituees spraken nauwelijks Nederlands en gaven aan dat ze vaak naar een ander adres werden gebracht.” Alle vrouwen kregen een boete van 1000 euro en de gemeente legde een last onder dwangsom op aan de huurder van het pand. De eigenaar werd geïnformeerd over wat er zich in zijn pand afspeelt.

Controles verlopen nu wel anders dan in ‘normale tijden’, vindt Strang. “Aan de voordeur bekijken we pas of we wel of niet naar binnen gaan. Alleen als er verdenking is van mensenhandel of arbeidsuitbuiting gaan we naar binnen. Het is soms lastig om 1,5 meter afstand te houden in kleine ruimtes. Je weegt zelf het risico dat je loopt op besmetting af tegen de ernst van het delict. Dat blijft een persoonlijke afweging.”

Noodverordening

De noodverordening vanwege het coronavirus gaf het OM de mogelijkheid om prostituees die ondanks het verbod toch doorwerkten te beboeten. Officier van justitie en portefeuillehouder mensenhandel Dävid van Kuppeveld was één van de initiatiefnemers van het project. “Illegale prostitutie is normaal gesproken niet strafbaar op grond van het wetboek van strafrecht tenzij er bijvoorbeeld sprake is van uitkeringsfraude of belastingontduiking.”

”Onder de noodverordening is sekswerk als contactberoep echter expliciet verboden. Het gaat daarbij niet alleen om de gezondheid van de sekswerkers, de klanten en hun omgeving, maar om de gezondheid van ons allemaal.” De kracht van de aanpak zit hem echter niet in het uitdelen van boetes, maar juist ook in de samenwerking met de zorg. “Deze werkwijze maakt duidelijk dat je als overheid heel veel kunt bereiken als je samenwerkt. Leger des Heils, politie, justitie, gemeenten, veiligheidsregio’s; iedereen is betrokken.”

*Dit artikel is tot stand gekomen voor de persconferentie van 24 juni waarin premier Rutte bekendmaakte dat het verbod op sekswerk per 1 juli a.s. zal worden opgeheven. 

1. Als voorzitter van het Veiligheidsberaad bent u enorm druk met de coronacrisis. Heeft u nog wel tijd om u met ondermijning bezig te houden?

“Zeker! Openbare orde en veiligheid is een belangrijk deel van mijn portefeuille en daar hoort ondermijning natuurlijk bij. Ik merk wel dat we, zeker de eerste weken na het uitbreken van de coronacrisis, enorm druk waren om alles in goede banen te leiden. We zagen toen gelukkig ook wel dat de criminaliteitscijfers daalden. Nu is er wat meer ruimte voor andere zaken, hoewel ik de helft van mijn tijd nog bezig ben met de aanpak van de coronacrisis." 

2. Wat ziet u nu gebeuren op het gebied van ondermijning in Nijmegen?

“De eerste maand was er veel minder drugshandel in de stad. Criminelen hadden duidelijk last van de intelligente lockdown. Er was natuurlijk veel minder verkeer op de weg, grenzen gingen dicht. In Nijmegen zien we weinig nieuwe illegale activiteiten oppoppen. We zien vooral dat heel veel dingen worden afgeremd, al gebeuren er altijd zaken achter onze rug. Maar criminelen weten hun weg wel te vinden en ik denk dat we op de langere termijn de effecten zeker zullen merken.”

3. Waar zullen we die effecten zien?

“Ik denk dat criminelen nieuwe manieren zoeken om hun activiteiten voort te zetten. Hoe ze dat doen, zullen we pas later merken. We hebben nu geen zicht op kwetsbare groepen, dat is wel een zorg. En er zijn sectoren waar het nu heel slecht gaat. Daar moeten we de komende tijd goed op letten. Nu houden veel ondernemers het nog wel vol, maar als dit langer gaat duren, dan zullen ze gaan omvallen. De verleiding van fout geld wordt natuurlijk niet kleiner als je in de financiële problemen zit.”

4. Verandert de aanpak van ondermijning door de coronacrisis?

“De bestuurlijke maatregelen hebben wij altijd gewoon voortgezet. We gebruiken nog steeds de Wet Bibob en het Damoclesbeleid. We rollen ook nog steeds hennepkwekerijen op en sluiten panden, al gebeurt dit natuurlijk niet elke week. In die zin verandert onze aanpak niet. Wel controleren we veel minder in bijvoorbeeld de horeca, maar dat gaan we ook weer oppakken. Ik denk dat we vooral meer aandacht moeten gaan besteden aan de branches die het moeilijk hebben. In de gaten houden of mensen ineens horecazaken gaan overnemen, in gesprek gaan met de ondernemers en samen met de branches aan de slag gaan, zodat we niet verrast worden. Het is een mooie rol van gemeenten om de risico’s nu extra onder de aandacht te brengen.”

5. Hoe denkt u dat het na de coronacrisis met de ondermijnende criminaliteit gesteld is?

“Zorgelijk is dat een flink aantal rechtszaken vertraging heeft opgelopen. Het kan zijn dat er straks keuzes gemaakt moeten worden in zaken die wel en niet voor de rechter komen. Dat is natuurlijk niet goed voor de bestrijding van ondermijning. En verder zullen we wel vatbaarder worden, ben ik bang. Economische kwetsbaarheid is immers een belangrijke factor voor ondermijning. Daarom moeten we alert zijn op kwetsbare mensen en op sectoren die economisch hard geraakt worden. Criminelen weten altijd wel weer nieuwe sluipweggetjes te bedenken om hun zaken voort te zetten. Hoe ze dat precies gaan doen is nu nog koffiedik kijken.”

Arbeidsmigranten

Arbeidsmigranten werken veelal in cruciale sectoren, zoals de voedselketen en de logistiek. Slechte huisvesting, uitbuiting en mensenhandel vormen nu een extra risico voor de volksgezondheid en de continuïteit van de cruciale sectoren. Het RIEC-LIEC maakte een infographic met handelingsperspectief voor gemeenten. Daarnaast hebben we samen met het aanjaagteam mensenhandel infographics opgesteld voor werkgevers van arbeidsmigranten en voor arbeidsmigranten zelf in het Nederlands, Engels, Pools, Hongaars, Bulgaars en Roemeens. Deze infographics vind je op de website van de Rijksoverheid.

Horeca

Veel horecaondernemingen hebben grote financiële problemen door de coronacrisis. Daarom is het juist nu voor criminelen interessant om in de horeca te investeren. De grote contante geldstromen die in de horeca normaal zijn, maken het mogelijk om geld wit te wassen en bijvoorbeeld drugshandel of illegaal gokken te faciliteren. Voor gemeenten maakte het RIEC-LIEC een infographic met handelingsperspectief. Daarnaast kunnen al onze partners beschikken over communicatiemiddelen gericht op horecaondernemers, zoals een infographic, flyer en socialmediacampagne. Hierbij werkten we samen met Koninklijke Horeca Nederland.

Buitengebied

De coronacrisis raakt delen van de agrarische sector hard. Agrariërs en andere ondernemers in het buitengebied hebben soms moeite om het hoofd boven water te houden. Criminelen zien dat ook. Het is daarom nu extra belangrijk dat inwoners van het buitengebied zich bewust zijn van de risico’s. Ook hiervoor maakte het RIEC-LIEC een infographic voor gemeenten, aangevuld met communicatiemiddelen gericht op ondernemers en recreanten in het buitengebied. Hierbij werkten we samen met Meld Misdaad Anoniem.

Steunmaatregelen

Het kabinet neemt maatregelen om ondernemers te ondersteunen tijdens de coronacrisis. De Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo) is één van die maatregelen. Hoe zorg je er als gemeente voor dat criminelen niet op grootschalige wijze misbruik kunnen maken van de steun? Lees verder in de infographic Steun voor ondernemers biedt kansen voor criminelen.

Illegale prostitutie

Tot 1 juli is prostitutie verboden. Desondanks zijn er online advertenties te vinden van sekswerkers die fysieke diensten aanbieden. In Limburg hebben partners de handen ineen geslagen om sekswerkers te informeren over het verbod, dit verbod te handhaven en sekswerkers te begeleiden bij bijvoorbeeld de aanvraag van een uitkering of terugkeer naar het thuisland. Van deze ‘good practise’ werd een stappenplan gemaakt. Een uitgebreider draaiboek is opvraagbaar bij uw eigen RIEC. Het stappenplan en draaiboek zijn ook bruikbaar na het opheffen van het verbod op sekswerk. 

Code Geel, Editie 9 Jaargang 4

Publicatiedatum

maandag 29 juni 2020

Hoofdredactie

Nadine Vaes

Productie

Communicatie LIEC

Eindredactie

Andrea Jansen en Marjolein Spek

Vormgeving

Marjolein Spek

Internet

http://liec.nl

Copyright

CC0 1.0 Universal