Landelijke fenomeentafels voor lokaal effect

1. Wat zijn de Landelijke fenomeentafels?

“De Landelijke fenomeentafels zijn opgestart vanuit het LIEC en onderdeel van het brede offensief van de overheid tegen ondermijnende criminaliteit, samen met het Multi Disciplinair Interventieteam (MIT) en het Strategisch Kennis Centrum (SKC). Ze zijn specifiek gericht op het versterken van de lokale aanpak. De tafels vormen geen aparte organisatie en ook geen kennisdatabank. Het zijn netwerken van bestaande publieke en private partners, landelijk én lokaal, die samenwerken om het criminelen zo lastig mogelijk te maken.

De LFT’s worden gefaciliteerd en gecoördineerd door het LIEC en deelnemers zijn, afhankelijk van het fenomeen, onder meer gemeenten, politie, Openbaar Ministerie, Belastingdienst, FIOD, maar ook departementen en allerlei private partners, zoals brancheorganisaties en de wetenschap. We zijn in september gestart met de eerste fenomeentafel, gericht op ondermijning in de vastgoedketen. Komend jaar starten we met een tweede tafel, hoogstwaarschijnlijk op het gebied van transport en logistieke knooppunten.”

2. Wat gaan deze tafels doen?

“Naast de meer incidentgerichte aanpak willen we met de fenomeentafels vooral een systemische aanpak toevoegen. Hoe kunnen we deze gelegenheidsstructuren weerbaarder maken tegen dit misbruik, maar uiteraard ook; hoe kunnen we het aantal incidenten daardoor terugdringen? Allereerst willen we lokale kennis en ervaring op landelijk niveau verzamelen, analyseren, breed geschikt maken en delen. Zo hoeft niet iedere gemeente opnieuw het wiel uit te vinden. Samen weten we veel meer dan we denken.

Verder gaan we inventariseren wat de knelpunten in de aanpak van ondermijning zijn. Waar lopen gemeenten en andere partners tegenaan bij de lokale en regionale aanpak? Deze knelpunten kunnen we samen effectiever onder de aandacht brengen van bijvoorbeeld de ministeries. Ten slotte kijken we naar de mogelijkheden die onze bovenwereld biedt aan de onderwereld. Van welke legale structuren maken criminelen misbruik en hoe kunnen we dat voorkomen? Welke kansen laten we onbenut? Hoogstwaarschijnlijk  zullen criminelen hun werkwijze daarop aanpassen. Door hun reactie goed te volgen of zelfs te voorspellen, kunnen we de aanpak van ondermijning nog beter richten.”

3. Hoe helpt dit bij de lokale aanpak van ondermijning?

“Lokaal wordt vooral veel aandacht besteed aan repressie. Je ziet dat er iets fout gaat en dan grijpt de gemeente, vaak samen met andere partners, in. De fenomeentafels brengen die succesvolle aanpak landelijk breder onder de aandacht, maar zullen ook vooral interventies in kaart brengen die voorkómen dat er iets fout gaat. Door branches en overheden weerbaarder te maken en de gaten in onze processen en systemen te dichten.

Er zijn in onze samenleving te veel deurtjes die open staan voor criminelen. Hoe meer deurtjes we sluiten, of beter in de gaten houden, hoe minder we aan de achterkant in hoeven te grijpen. Er is dan lokaal meer tijd om aandacht te besteden aan het voorkomen van ondermijning. Bijvoorbeeld door een ander gesprek te voeren met branches en ondernemers. Het werkt dus twee kanten op: gemeenten brengen ervaringen en knelpunten in en krijgen er oplossingen en handelingsperspectieven voor terug. We hebben elkaar nodig om ondermijning structureel aan te pakken, lokaal - regionaal en landelijk moeten we goed met elkaar weten te verbinden.”