Foto Hollandse Hoogte

Ronkende motoren in een woonwijk. Een barbecue op straat in full color. Wheelies op de stoep. De Amsterdamse afdeling van Satudarah maakte er geen geheim van dat ze haar basis had verlegd naar een woonhuis in de Kloekhorststraat in Amsterdam. Geen buurtbewoner die er ook maar iets van durfde te zeggen.

Op de vaste clubavond stond de stoep voor de woning vol met motoren. Dat viel natuurlijk al snel op bij surveillerende politieagenten. Ook medewerkers van woningbouwstichting Eigen Haard, die veel woningen in de straat verhuurt, ontging de aanwezigheid van de motorbende niet. Bij een rondgang door de buurt wilde echter geen enkele buurtbewoner ook maar iets zeggen over de aanwezigheid van Satudarah. Lastig, want Eigen Haard had op zijn minst klachten nodig uit de wijk om een procedure tot ontruiming te starten.

“Een motorclub midden in deze kwetsbare wijk? Dat was echt geen optie!”

Geen optie

In Nederland was het nog niet eerder voorgekomen dat een motorbende een clubhuis vestigde in een huurwoning. Het was dan ook niet heel eenvoudig om de club uit de woning te krijgen. Toch waren politie, gemeente en Eigen Haard het al snel eens dat dit moest gebeuren. Een motorbende midden in deze kwetsbare wijk? Dat was echt geen optie!

“Voor ons was al snel duidelijk dat Satudarah de woning gebruikte als clubhuis”, vertelt Carla van de gemeente Amsterdam. “De uitdaging was om dit ook aan te tonen bij de rechtbank.” Het RIEC riep de hulp in van de integrale OMG-werkgroep, die zocht naar mogelijkheden om het clubhuis aan te pakken. De urgentie was groot, omdat Satudarah in dezelfde periode het totale interieur van twee cafés vernielde en zelfs een portier het ziekenhuis in sloeg. Bovendien was de president van Satudarah in Amsterdam beslist geen lieverdje. “Dat de club zo opvallend aanwezig was in deze doorsnee woonwijk met portiekwoningen en kleine eengezinswoningen, was het zoveelste signaal dat Satudarah zich onaantastbaar voelde.”

Altaar

De sleutel voor de oplossing lag bij woningstichting Eigen Haard. “Wij wilden zo snel mogelijk een procedure starten om de huurder uit de woning te zetten”, vertelt juriste Mirella van Eigen Haard. “Maar zonder klachten van bewoners stonden wij met lege handen. We hadden dus bewijs nodig dat de woning gebruikt werd als clubhuis.” Politie en gemeente startten samen een onderzoek.

Clubhuis motor

“Op een soort altaar stonden kaarsen en foto’s van overleden clubleden”

Allereerst belden toezichthouders van de gemeente gewoon bij de woning aan, maar ze mochten, zoals verwacht, niet binnen komen. Vervolgens werd een bezoek van politie en gemeente voorbereid, waarbij precies werd uitgezocht welke gegevens er nodig waren om aan te tonen dat de woning als clubhuis werd gebruikt. Gewapend met die voorbereiding, en met een machtiging van de burgemeester, belden twee toezichthouders van de gemeente samen met twee politieagenten opnieuw aan bij de woning op een clubavond.

Recherchekundige Tim was één van hen. “Al toen we voor de deur stonden was duidelijk dat de huurder niet de baas was in zijn eigen woning. De president, en niet de huurder, bepaalde dat we binnen konden komen, omdat we een machtiging hadden. Dat was al een veeg teken.” Eenmaal binnen was meteen duidelijk te zien dat de woning gebruikt werd als clubhuis. “De hal hing vol met vaantjes, vlaggen en schildjes van motorclubs. In de woonkamer was een soort altaar met kaarsen en foto’s van overleden clubleden. Ook was er een bar. Op de eerste verdieping was een vergaderkamer, compleet met lange vergadertafel en een extra grote stoel voor de president.”

Gespannen

Het lukte om alle acht aanwezige clubleden te controleren. Allemaal waren ze al eens veroordeeld voor geweld of drugs. “Ze vonden het allerminst prettig dat we in hun domein waren”, vertelt Tim.

Het was duidelijk dat er niemand in het huis woonde. Behalve een bed en één setje kleding lagen er nauwelijks persoonlijke spullen. Bovendien woonden de vrouw en kinderen van de huurder ergens anders. De president, die geen huurder was van de woning, maar wel bij de gemeente op het adres stond ingeschreven, leek er ook niet te wonen.

“De basis is en blijft een goed dossier”

Tim en zijn collega’s konden tijdens het bezoek vaststellen dat maar een klein deel van de woning gebruikt kon worden als woonruimte, de rest was in gebruik als clubhuis. Dankzij het Doorzonconvenant mocht deze informatie gedeeld worden met de woningbouwvereniging. Eigen Haard was hier blij mee. “Met deze informatie konden wij in actie komen”, vertelt de juriste van de woningstichting.

Tips en trucs

  • De samenwerking tussen de gemeente, politie en Eigen Haard was van groot belang. Ieders rol was onmisbaar.

  • Pionieren gaat niet snel en partners waren voorzichtig omdat het de eerste keer was dat een clubhuis in een huurwoning zat. Daarom heb je een aanjager nodig. In dit geval vervulden het RIEC en een door Eigen Huis ingeschakelde advocaat die rol.

  • Zorg dat je een jurist op het dossier zet die kennis heeft van verschillende rechtsgebieden, de urgentie kan benadrukken, die partijen aan elkaar kan verbinden en de gemeenschappelijke belangen kan onderstrepen.

  • Blijf heel juridisch kijken, ondanks alle ruis die om een motorbende heen hangt. De basis is en blijft een goed dossier. De rechter kijkt naar feiten.

  • Als samenwerkingspartners samen verschijnen voor de rechtbank, maakt dit een sterke indruk.

  • Maak foto’s!

Heisa

Zij besloot om, ondanks de bijzondere omstandigheden, de gebruikelijke procedure te volgen. “Als het gaat om een motorbende is er een hoop heisa. In die periode was de documentaire One Blood, over Satudarah, op televisie en bovendien was er veel gedoe geweest in de horeca. Juist daarom heb ik besloten om niet anders te handelen dan we normaal doen.” Eerst werd de huurder per brief uitgenodigd bij Eigen Haard, maar hij kwam niet opdagen. Vervolgens werd de huurder per brief gesommeerd om de huur op te zeggen. Deed hij dat niet, dan werd de procedure voor ontruiming gestart.

Omdat ook hier geen reactie op kwam, werden de huurder en de president gedagvaard om voor de rechter te verschijnen. Alleen de advocaat kwam opdagen bij de rechtbank. Volgens de advocaat zat de huurder gedetineerd en de president werd gezocht door de politie. “De gemeente en politie waren bij de zitting om ons te steunen. Dat gaf een sterke indruk. Maar de bestuurlijke rapportage en vooral ook de foto’s die daarbij hoorden, spraken voor zich. De rechter gaf ons dan ook op alle fronten gelijk.”

Nog voordat de ontruiming werd gestart belde een onbekende man, die alleen zijn voornaam wilde noemen, de juriste van Eigen Haard. Hij zou regelen dat de woning werd ontruimd, zoals de rechter ook had bepaald. Op de dag dat de sleutel moest worden ingeleverd bij Eigen Haard werden beveiligingsmaatregelen genomen. Dit bleek onnodig. Op het tijdstip van de afspraak parkeerde een vrouw haar auto midden voor de deur van Eigen Haard, rende naar binnen, gooide een enveloppe met sleutels op de balie en maakte zich weer uit de voeten. Bij inspectie bleek de woning netjes te zijn opgeleverd. De rechter bevestigde enkele weken later tijdens het hoger beroep de uitzetting. De woning heeft inmiddels nieuwe bewoners.

Meer weten?

De gemeente Amsterdam en het RIEC Amsterdam Amstelland zijn graag bereid hun kennis te delen en belangrijke tips mee te geven voor de aanpak van een clubhuis in een woning. Neem daarvoor contact met hen op via riecaa@politie.nl of ondermijning@amsterdam.nl.