Dit artikel hoort bij: Code Geel Editie 8

In één week meer zicht op ondermijning

Tekst Andrea Jansen
Foto Ivo Vrancken

In een week een berg informatie verzamelen. Kijken of er écht een luchtje zit aan dat verdachte bedrijfspand. En tegelijkertijd ook de inwoners ervan doordringen dat zelfs in het gemoedelijke oosten ondermijning dichtbij is? De elf gemeenten, politie, OM, Belastingdienst, Omgevingsdienst, provincie en RIEC in IJsselland hielden een themaweek gericht op ondermijning. Code Geel sloot aan.

15 januari

Een klein clubje is al een half jaar bezig met de voorbereidingen, maar vandaag komt voor het eerst een vertegenwoordiging van alle partners bij elkaar: politie, OM, Omgevingsdienst, Belastingdienst, provincie Overijssel, RIEC Oost-Nederland, communicatieadviseurs en een afvaardiging van de elf gemeenten in IJsselland. Het is de eerste keer dat zo’n week wordt gehouden in IJsselland, dus het is nog wat wennen. De politie heeft al een mooie lijst met acties voorbereid. Ook een aantal gemeenten hebben ideeën voor voorlichtingsacties en controles. Het wordt dus een week gericht op bewustwording én integrale controles.

27 januari

Vandaag staat de communicatiestrategie op de agenda. Het RIEC neemt het voortouw, samen met de politie en de gemeente Raalte. De burgemeester van Raalte is de portefeuillehouder ondermijning in de regio en zal dus het boegbeeld zijn. Het is best even puzzelen. De controles willen we van tevoren niet aankondigen, want dan maken we zaken ‘stuk’. Maar de voorlichtingsacties natuurlijk wél! Bovendien ligt het woord ondermijning gevoelig, want dat drukt meteen zo’n stempel op de gecontroleerde locaties. Het gaat immers ook om zicht te krijgen op ‘witte vlekken’, die lang niet altijd crimineel zullen zijn. De oplossing ligt in een uitgebalanceerde boodschap en een zorgvuldig gekozen naam: themaweek Veilig IJsselland.

19 februari

De kalender vult zich verder met acties: van invallen en een wapeninleveractie tot interviews en voorlichtingsbijeenkomsten. Ook de Belastingdienst en Omgevingsdienst IJsselland doen volop mee. De communicatiestrategie wordt, na afstemming in allerlei overleggen, goedgekeurd. We werken integraal, dus elke partner moet instemmen. Het enthousiasme groeit: er staan een paar invallen op het programma die onderdeel zijn van bredere integrale onderzoeken en daar verwachten we veel van!

24 februari

Vandaag worden alle communicatieadviseurs van de elf gemeenten, politie, OM, Omgevingsdienst IJsselland, Veiligheidsregio IJsselland en provincie Overijssel bijgepraat over de communicatiestrategie en de bijbehorende kalender. Elke dag staat een thema centraal, zoals geldezels, buitengebied of steekwapens. Voor elk onderwerp is een toolkit samengesteld waaruit alle communicatieadviseurs kunnen putten. Een aantal gemeenten heeft ook zelf allerlei communicatieacties op poten gezet.

4 maart

De laatste check. Alle acties lopen? Schema up-to-date? Iedereen geïnformeerd? Alle communicatiemiddelen klaar? Dan kunnen we maandag van start! De burgemeester van Hardenberg kreeg al een week eerder de primeur om de week aan te kondigen. De wapeninleveractie staat ook al uitgebreid in alle media. Het hoofd RIEC en burgemeester Dadema van Raalte geven een interview aan een regionale krant. Het wordt volgende week geplaatst, mooie timing dus!

Maandag 9 maart

De eerste controles zijn al meteen een succes. Omgevingsdienst en politie vinden op een industrieterrein in Zwolle drie vaten GBL, dat wordt gebruikt als grondstof voor GHB, 8000 joints, een berg contant geld en een voorraadje pillen. De gemeente kijkt of de panden gesloten kunnen worden. Ook de wapeninleveractie gaat goed van start. Alleen al in Zwolle worden op deze eerste dag één vuurbuks, drie luchtbuksen, een boksring en ongeveer dertig messen ingeleverd. De Volkskrant besteedt er uitgebreid aandacht aan.

Benieuwd naar de beelden en resultaten?

Zie de slideshow hieronder voor enkele foto's van de acties en een infographic met de resultaten. U kunt de volgende foto zien door op de grijze cijfers 1 t/m 5 te klikken. Het artikel gaat hieronder weer verder!

Inleveractie wapens

De wapeninleveractie ging meteen voorspoedig van start (op de foto zijn nabootsingen te zien).

Vondst drugsvaten

In Zwolle werden vaten aangetroffen met grondstoffen voor de productie van GHB.

Interview burgemeester Steenwijkerland

Burgemeester Bats van gemeente Steenwijkerland houdt een interview met de media over digitale criminaliteit.

Resultaten themaweek

In verband met de maatregelen tegen corona, gaat de persconferentie van maandag 16 maart niet door. Het persbericht en de infographic over de behaalde resultaten worden per mail en sociale media verspreid.

Integraal overleg

Overleg met een vertegenwoordiging van alle partners bij elkaar: politie, OM, Omgevingsdienst, Belastingdienst, provincie Overijssel, RIEC Oost-Nederland, communicatieadviseurs en een afvaardiging van de elf gemeenten in IJsselland.

Dinsdag 10 maart

Om 4.00 uur ’s ochtends worden in Ommen de eerste tenten opgezet: een vakantiepark wordt hermetisch afgesloten en iedereen die erin of eruit wil wordt gecontroleerd. Bewoners van de chalets kunnen een bezoekje verwachten van de gemeente, politie en Belastingdienst. Zoals verwacht verblijven er vooral arbeidsmigranten op het park. 86 van hen schrijven zich ter plekke in bij de gemeente. Ook worden vier auto’s en drugs in beslag genomen. Burgemeester Hans Vroomen van Ommen praat aan het einde van de dag de media bij. Vandaag zijn er ook controles op bedrijventerreinen in Zwolle en Deventer én de 2.0-versie van de app Ondermijning van RIEC-LIEC wordt gelanceerd. Een volle dag.

Woensdag 11 maart

De wapeninleveractie verloopt verrassend voorspoedig. Er worden onderling berichten gedeeld waaruit blijkt dat er veel wapens worden ingeleverd. De accountmanager van het RIEC geeft een workshop over ondermijning aan medewerkers van de gemeente Dalfsen. Op hetzelfde moment vertelt de politie bij een woningbouwvereniging in Zwolle hoe je misbruik van panden kunt herkennen en voorkomen en geeft burgemeester Bats van Steenwijkerland een interview aan de media over digitale criminaliteit. ’s Avonds houdt de politie twee mensen aan bij een controle op illegale prostitutie en de gemeente Deventer sluit een bedrijfspand, omdat er illegaal gegokt wordt.

Donderdag 12 maart

IJsselland kent een groot buitengebied en de inwoners daarvan vormen dan ook een belangrijke doelgroep deze week. Vandaag bezoekt de Omgevingsdienst agrariërs in het buitengebied van de gemeente Olst-Wijhe. Om ze voor te lichten over criminaliteit, maar ook om te controleren. Een mountainbike met motor wekt tijdens een grote verkeerscontrole in Deventer hilariteit onder medewerkers van de politie en de Belastingdienst. De fiets, die 48 km/u rijdt zonder te hoeven trappen, wordt van de weg gehaald.
En dan geeft premier Rutte een persconferentie over het coronavirus. Het devies: zoveel mogelijk thuis werken en geen grote bijeenkomsten meer. Halsoverkop wordt de voorlichtingsavond voor inwoners van het buitengebied in Hardenberg afgeblazen. Controles gaan nog wel door, met succes! In Deventer houdt de politie een man aan in een pand met een flinke hoeveelheid harddrugs en medicijnen. In Zwolle vindt de gemeente, samen met de politie, Belastingdienst en ISZW, spullen voor illegaal gokken.

Vrijdag 13 maart

Coronaoverleg bij alle partners. Wat gaat door en wat niet? Een grote integrale controle wordt afgeblazen. Team executie van de politie werkt wel door. Het team is de hele week al in de weer om openstaande boetes te innen en mensen met openstaande celstraffen achter de tralies te zetten. Het resultaat mag er zijn: 13 mensen achter de tralies en bijna 15.000 euro aan boetes! Ondertussen wordt hard gewerkt aan de voorbereidingen van het persmoment komende maandag. Of dat nu doorgaat of niet, het persbericht en de infographic moeten dan klaar zijn.

Zondag 15 maart

Het weekeinde staat in het teken van informatie verzamelen, schrijven en afstemmen met elf gemeenten, politie, OM, Belastingdienst, Omgevingsdienst en nog veel meer partners. Belangen lopen soms uiteen, maar het lukt om een bericht te maken dat recht doet aan de inspanningen van alle partners, alle resultaten juist verwoordt én ook nog leesbaar is. Gelukkig is alles ruim op tijd klaar. Aan het einde van de middag weer een corona-update. Horeca, scholen, alles gaat dicht! Willen we het persgesprek nog wel door laten gaan maandag? Naast burgemeester Dadema van Raalte zouden ook de politie, het OM, de Belastingdienst en enkele adviseurs aanwezig zijn. En de media natuurlijk. Laat op de avond valt de beslissing: het gaat niet door.

Maandag 16 maart

Plan B gaat in werking: het persbericht en de infographic worden per mail en via websites en sociale media verspreid. De media kunnen vragen stellen en ondanks al het coronageweld, is er behoorlijk wat aandacht voor de resultaten van de themaweek. Die goede resultaten zijn mede  behaald door de succesvolle samenwerking tussen alle betrokken partijen. Samen bereiken we meer!